در بسیاری از روشهای تحلیل تصویرنگاری عملکردی تشدید مغناطیسی(fMRI) برای لحاظ کردن تأثیر سیستم همودینادمیک، پاسخ سیستم همودینامیک(HRF)، را با توابعی مانند تابع گاما یا تابع گوسی مدل می کنند. این توابع معمولاً یک یا دو پارامتر دارند که توسط تحلیل گر و با توجه به دانش قبلی وی انتخاب می شوند. در این مقاله با تحلیل سیستماتیک تغییرات HRF، سه تابع پایه ارائه می شود که بدون احتیاج به انتخاب پارامتری HRF را مدل کرده و برخلاف روش های معمول می توانند محدوده وسیعی از تغییرات آن را بپوشانند. با کانوالو کردن این توابع پایه با الگوی زمانی تحریک، مدلی ارائه شده است که می توانند در تحلیل خطی HRF بکار رود. مدلی مذکور برای تحلیل غیرخطی HRF نیز تعمیم داده شده است. مدلهای ارائه شده در تحلیل داده های واقعی fMRI مربوط به یک فعالیت حرکتی و فعالیت بینایی بکار گرفته شده اند و نتایج نشان دهنده عملکرد عالی آنها در تشخیص مناطق فعال مغز می باشند. نمونه هایی از اشکال مختلف HRF در مناطق فعال نشان داده شده اند.

بررسی تفاوت­ های جنسیتی بر پردازش مشخّصه­ های فای شخص و شمار در زبان اول و دوم دوزبانه­­ ها، محور اصلی مطالعة حاضر است. بدین منظور، عملکرد 30 نفر دوزبانة ترکی - فارسی (15 زن) که زبان دوم را به هنگام ورود به مدرسه آموخته بودند، با روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI) و الگوی تحریک وابسته ­به ­رویداد ارزیابی شد. هر دو گروه فعالیت معنادار پارس­آپرکولاریس را فقط برای مشخّصة شمار نشان دادند. در حالی که، ناحیة شکنج گیجگاهی­ فوقانی خلفی برای هر دو مشخّصة شخص و شمار فعال شد. نکتة قابل اهمیت این است که هیچ تفاوتی در الگوی فعالیت مغزی زنان و مردان در پردازش مشخّصه­ های فای شخص و شمار دیده نشد. به طورکلی، نتایج حاضر پیشنهاد می­ کند که پردازش مشخّصه های فای شخص و شمار متأثر از تفاوت ­های جنسیتی، سن یادگیری زبان دوم یا تعامل این دو عامل نیست که خود حاکی از توانش نحوی هم­تراز زنان و مردان در زبان اول و دوم برای دوزبانه­ های متوازن است.

زمینه و هدف: تاری اپتیکی ناشی از عیوب انکساری سبب کاهش کیفیت تصویر شبکیه ائی می گردد و تغییراتی را در نحوه پاسخ سیستم بینائی ایجاد می نماید. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تاری اپتیکی در اثر نزدیک بینی بر پاسخ کورتکس بینائی توسط تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی می باشد.روش بررسی: در این مطالعه 5 داوطلب سالم در محدوده سنی 25-18 سال (2 زن و 3 مرد) شرکت نمودند. نتایج تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی 18 فرد امتروپ (بدون عیب انکساری) که در یک مطالعه عملکردی اخیر با شرایط تصویربرداری یکسان شرکت کرده بودند، به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد. تصاویر فانکشنال با استفاده از یک دستگاه فیلیپس 1.5تسلا و با ارائه الگوی بینائی سینوسی با فرکانس فضائی 2 سیکل بر درجه و فرکانس زمانی 8 هرتز اخذ گردید. پس از پردازش تصاویر، درصد تغییر سیگنال BOLD (Blood-Oxygen-Level-Dependent) و تعداد وکسل های فعال شده در سری اسکن های مختلف با هم مقایسه گردید.یافته ها: نتایج این مطالعه کاهش غیر خطی پاسخ کورتکس بینائی در اثر تاری اپتیکی را نشان می دهد. تعداد وکسل های فعال شده و میانگین شدت سیگنال BOLD در گروه های مختلف عیب انکساری نزدیک بینی کاهش می یابد.نتیجه گیری: با توجه به تاثیرپذیری پاسخ کورتکس بینائی در اثر تاری اپتیکی ناشی از مقادیر مختلف عیب انکساری نزدیک بینی، بهتر است تا در طی مطالعات شناختی علوم اعصاب و همچنین بررسی بیماری های نورولوژیک به کمک تصویر برداری تشدید مغناطیسی عملکردی با بکارگیری محرک های بینایی الگویی برای افراد تحت بررسی از اصلاح اپتیکی بهینه استفاده گردد.

در این تحقیق، پارامتر های یک مدل غیر خطی از سیستم همودینامیک معروف به مدل بالون به منظور تحلیل تصاویر تصویر برداری عملکردی تشدید مغناطیسی (fMRI) مورد شناسایی و ارزیابی قرار گرفته است. برای تخمین پارامتر های این مدل از دو روش استفاده شد. در این روش ها ابتدا واکسل هایی که سری های زمانی آنها حاوی فعالیت عصبی (ایجاد شده در اثر تحریک) هستند، شناسایی می گردد. سپس برای سری زمانی هر واکسل، پارامتر های مدل بالون یک بار با استفاده از روش «تندترین شیب» و یک بار با استفاده از الگوریتم ژنتیک تخمین زده می شوند. روش های پیشنهادی فوق روی داده های واقعی تصویربرداری عملکردی تشدید مغناطیسی به کار گرفته شد و شناسایی سیستم غیرخطی بالون برای واکسل های مختلف مغز توسط آنها انجام گرفت. دقت این شناسایی ها با مقایسه خروجی مدل حاصل و سری زمانی هر واکسل (داده واقعی) نشان داده شد. همچنین نتایج تخمین پارامتر با روش های پیشنهادی و نتایج حاصل از شناسایی سیستم به وسیله کرنل های ولترا که در سایر تحقیقات انجام شده است، کاملا سازگار بود. از این رو روش های پیشنهادی با احتراز از پیچیدگی های تحلیل نظری و با سرعت قابل قبول (به ویژه روش تندترین شیب) می توانند شناسایی سیستم را با بکارگیری روش های عددی انجام دهند.

اگرچه پوتامن یک ساختار زیرقشری محسوب می­شود، مطالعات تصویربرداری دخالت ناحیة پوتامن چپ را در کارکردهای زبانی مانند پردازش زبان دوزبانه­ها نشان داده­اند. برخی مطالعات نیز به نقش پوتامن راست در عملکردهای زبانی مرتبه بالاتر اشاره کرده­اند. هدف از بازتحلیل حاضر، بررسی نقش پوتامن چپ و راست در درک جملات زبان اول و دوم در افراد دوزبانه با استفاده از روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI) است. بدین ­ترتیب، تعداد 36 نفر دوزبانة ترکی-فارسی (21 زن و 15 مرد) که زبان دوم­شان را در سن 7 سالگی و به هنگام ورود به مدرسه به طور رسمی آموخته بودند، به روش هدفمند در سال 1398 انتخاب شدند. شرکت­کنندگان یک آزمون شنیداری قضاوت دستوری­بودگی با پارادایم زبان­گردانی جایگزین را اجرا کردند. به ­دنبال شناسایی فعالیت دوجانبة پوتامن در سطح کل-مغز در FSL، درصد تغییر سیگنال به­عنوان معیار «شدت» برای هر شرکت­کننده استخراج و در نرم­افزار SPSS-26 تجزیه و تحلیل آماری شد. در سطح کل-مغز، نتایج نشان داد که ناحیة پوتامن در نیمکره­های چپ و راست در درک نحوی جملات در حین ارائة همزمان محرک­های زبان اول و دوم دخالت دارد. علاوه­براین، صرف­نظر از نوع نیمکرة فعال، معناداری اثر دستوری­بودگی برای زبان اول و حساسیت بیشتر به محرک­های نادستوری زبان اول در مقایسه با محرک­های نادستوری زبان دوم مشاهده شد که می­تواند دال بر اثر استاندارد تسلط زبان باشد.

تشخیص به موقع و صحیح اختلال دوقطبی (BD) و متعاقب آن انجام فرایندهای درمانی، برای جلوگیری از پیشرفت و وخیم شدن این بیماری ضروریست. اگرچه استفاده از داده های مبتنی بر تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی در حال استراحت (rs-fMRI) و ویژگی های استخراج شده از آن ها ممکن است نقش موثری در تشخیص اختلال دوقطبی داشته باشد، اما تاکنون تحقیقات اندکی بر روی تشخیص افراد مبتلا به BD به کمک rs-fMRI صورت گرفته است و نتایج مربوطه نیز از صحت بالایی برخوردار نبوده اند. در این تحقیق روشی جدید مبتنی بر ارتباطات عملکردی برای تشخیص BD I ارایه شده است. برای این منظور با استفاده از ارتباطات عملکردی بر پایه دانه، 4 ناحیه ی PCC، dlPFC، amygdala و sgACC را به ترتیب به عنوان نماینده های شبکه ی DMN، FPN و SN در نظر گرفتیم تا ارتباطات عملکردی میان آن ها و سایر نواحی مغز را محاسبه کنیم. بعد از محاسبه ی ارتباطات عملکردی برای هر فرد، با استفاده از آستانه گذاری مقدار t ویژگی های مفیدتر را انتخاب کردیم و سپس با یک ماشین بردار پشتیبان (SVM) و روش اعتبارسنجی متقابل LOOCV و تنها با استفاده از 4 ویژگی ترکیبی، افراد سالم را از افراد دارای اختلال BD I طبقه بندی کردیم. نتایج روش پیشنهادی روی داده های rs-fMRI مربوط به 49 فرد سالم و 34 فرد مبتلا به BD I مورد استفاده قرار گرفت و صحت طبقه بندی بیش از 90% حاصل شد. همچنین در بررسی ارتباطات عملکردی بین 4 ناحیه ی مذکور و سایر نواحی مغز در افراد مبتلا به BD I نسبت به افراد سالم کاهش معنی دار ارتباطات مشاهده شد. ناحیه هایی که در افراد دارای اختلال بیشترین افت ارتباطات عملکردی را با 4 ناحیه ی مذکور داشتند عبارت اند از: Ag و OFC (با دانه ی PCC)، ACC (با دانه های dlPFC و amygdala) و ITG (با دانه ی sgACC) که نتایج حاصله سازگار با نتایج تحقیقات پیشین در این حوزه می باشند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش ناحیه پلنیوم­ گیجگاهی چپ و راست در پردازش شنیداری جملات زبان اول و دوم در افراد دوزبانه اجرا شد. روش ­کار: جامعه آماری پژوهش حاضر، دانشجویان دوزبانه ترکی_فارسی شهر تهران در سال 1398 بود. داده­ های 36 فرد دوزبانه که به روش هدفمند انتخاب شده بودند، در حین اجرای یک تکلیف شنیداری دوزبانه به روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی (fMRI) اخذ شد. به منظور شناسایی الگوی فعالیت محرک­ های دستوری_نادستوری زبان اول و دوم در ناحیه پلنیوم­ گیجگاهی، آنالیزی بر مبنای ناحیه مطلوب (ROI-based) در نرم ­افزار FSL اجرا شد و درصد تغییر سیگنال به عنوان معیار «شدت» برای هر شرکت­ کننده استخراج و در نرم­ افزار SPSS نسخه 26 تجزیه و تحلیل آماری شد. یافته ­ها: اگرچه معناداری اثر دستوری­ بودگی برای هر دو زبان اول و دوم در پلنیوم­ گیجگاهی چپ و راست مشاهده شد (0/001>P)، برانگیختگی پلنیوم ­گیجگاهی چپ بیشتر بود. افزون ­بر این، پاسخ مغزی بزرگتر به جملات نادستوری زبان اول در مقایسه با جملات نادستوری زبان دوم در پلنیوم­ گیجگاهی چپ محرز شد. نتیجه­ گیری: هم ­پوشانی همبسته­ های نورونی دو زبان در پلنیوم­ گیجگاهی، به عنوان یک واسط محاسباتی، سطح بالای بسندگی دوزبانه ­های حاضر به زبان­ دومشان را که در سن 7 سالگی آموخته بودند، تأیید می ­کند. پلنیوم­ گیجگاهی چپ نقش برجسته ­تری در پردازش شنیداری جملات در افراد دوزبانه دارد که ممکن است دال بر یک­سویه­ شدگی این ناحیه باشد. فعالیت بیشتر زبان اول نسبت به زبان دوم در پلنیوم­ گیجگاهی چپ، حاکی از این است که در حالت دوزبانه و در شرایطی که فرد دوزبانه به هر دو زبان اول و دوم خود به یک میزان مسلط است، زبان اول به عنوان زبان پایه عمل می­ کند که مستلزم صرف زمان و منابع شناختی بیشتر برای مهار و فعال­ سازی مجدد این زبان است.

زمینه و هدف: تشخیص زودهنگام بیماران در مراحل اولیه آلزایمر که به عنوان اختلال شناختی خفیف نامیده می شود یک موضوع مهم در درمان و یا به تعویق انداختن ابتلا به آلزایمر می باشد. در این مطالعه قصد داریم از روی دادگان تصویربرداری عملکردی تشدید مغناطیسی (fMRI) در حال استراحت، افراد دچار بیماری اختلال شناختی خفیف را از افراد سالم تفکیک کنیم. روش بررسی: در این پژوهش که از اردیبهشت تا آذر 1399 در تهران انجام شد، پس از انجام پیش پردازش دادگان fMRI، با استفاده از اطلس برچسب گذاری خودکار آناتومیکی، 116 ناحیه مغزی تفکیک شدند. سپس، ماتریس ارتباط عملکردی این نواحی با استفاده از روش های همبستگی پیرسون و اطلاعات متقابل محاسبه شدند. در ادامه، شبکه گراف مغزی تشکیل شده و یال های معنادار و قوی حفظ شدند. در انتها 11 ویژگی سراسری از شبکه گراف استخراج شده و پس از انجام آنالیزهای آماری و انتخاب ویژگی های موثر، طبقه بندی 14 فرد سالم و 11 بیمار دارای اختلال شناختی خفیف با استفاده از طبقه بند ماشین بردار پشتیبان انجام شد. یافته ها: محاسبات انجام شده نشان داد که روش اطلاعات متقابل و پنج ویژگی سراسری از شبکه گراف با نام های میانگین قدرت، دوری از مرکز، بهره وری محلی، ضریب خوشه بندی و انتقال پذیری با استفاده از طبقه بند ماشین بردار پشتیبان دارای بهترین جواب با صحت 84%، حساسیت 86% و اختصاصیت 93% می باشد. نتیجه گیری: ترکیب ویژگی های گراف مغزی و ارتباطات عملکردی، براساس تجزیه و تحلیل دادگان fMRI می تواند افراد با اختلال شناختی خفیف را با دقت بالایی تفکیک نماید.